واردات کالا از طریق قانونی ضوابط خاص خود را دارد و افراد یا واحدهایی که اقدام به واردات کالا می‌کنند باید با شرایط و نحوه این کار آشنایی کافی را داشته باشند.
واردکننده کالا شخصی حقیقی یا حقوقی است که نسبت به ورود کالاهای مورد مصرف در داخل کشور طبق مجوزهای مربوطه اقدام می‌کند و باید ضمن احترام به مقررات و قانون تجارت کشور خود از مقررات و قانون تجارت کشور فروشنده نیز مطلع باشد. ضمن اینکه برای واردات، داشتن کارت بازرگانی و چنانچه واحد تولیدی باشد، داشتن پروانه بهره‌برداری یا پروانه تولید الزامی است.
کارت بازرگانی سندی است که به موجب آن می‌توان در صادرات و واردات کالا فعالیت داشت. کارت بازرگانی توسط شعب اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران در تهران یا شهرستان‌ها، به نام متقاضیان اعم از اشخاص حقیقی و اشخاص حقوقی صادر و پس از تأیید توسط واحد صدور معتبر است.
همچنین ضوابط، شرایط و نحوه تمدید کارت بازرگانی طبق آیین‌نامه اجرایی انجام می‌شود.
- شرکتهای تعاونی مرزنشینان برای ورود کالاهای مورد نیاز خانواده‌های مرزنشین طبق فهرست مربوطه و به تعداد، مقدار و ارزش تعیین شده.
- ملوانان ایرانی شاغل در شناورهایی که بین سواحل ایران و سایر کشورها در تردد هستند.
- پیله‌وران برای ورود کالاهای قابل ورود مورد نیاز استان خود و استان‌های همجوار در صورت اخذ کارت پیله‌وری.
- کارگران ایرانی شاغل در خارج از کشور در صورت داشتن کارنامه شغل از وزارت کار و امور اجتماعی
- کالاهایی که ورود آنها به تشخیص گمرک برای فروش نیست.
- کالاهای مسافری.
- کالاهایی که از طریق پست وارد می‌شوند (امانات پستی).
- کتب و نشریات داخلی جهت صادرات.
کالاهایی که به تشخیص گمرک برای فروش، وارد یا صادر می‌شود، اعم از اینکه به همان شکل یا پس از انجام عملیات تولیدی، تفکیک و بسته‌بندی شده به فروش برسد تجاری تلقی خواهد شد.
با توجه به اینکه تشریفات گمرکی الکترونیکی شده و صاحبان کالا بدون نیاز به حضور فیزیکی می توانند نسبت به اظهار کالای خود در گمرک اقدام کنند، لذا صاحبان کارت‌های بازرگانی یا نمایندگان قانونی آنها می‌توانند با یکبار مراجعه به واحد احراز هویت گمرکات اجرایی نام کاربری و رمز عبور مخصوص خود را دریافت و نسبت به انجام امور گمرکی از طریق سامانه جامع گمرکی و پنجره واحد تجارت فرامرزی اقدام کنند.
اسناد و مدارک مورد نیاز جهت ترخیص کالا
مدارک مربوط به کالا
که شامل موارد ذیل است :
1- ترخیصیهDELIVERY ORDER
2- قبض انبارWAREHOUSERECIEPT
3- بارنامهBILL OF LOADING
مندرجات بارنامه شامل تعداد و علامت کالا-تعداد کانتینر-شرح بسته ها و کالاها-وزن ناخالص کالا
4- پیش فاکتور یا پروفرما اینویسPROFORMA INVOICE
مندرجات پروفرما شامل نام و نشانی فروشنده و خریدار،نوع،مقدار،تعداد کالا،قیمت واحد کالا و قیمت کل ،شرایط پرداخت،زمان تحویل کالا ،مدت اعتبار پروفرما،مبدا کالا است.
5- فاکتور INVOICE
6-فهرست عدل بندي PACKING LIST
همراه اسناد حمل است در مواردی که کالای وارد شده بیش از یک بسته و محتویات آن متنوع باشد.
7- گواهی مبدا CERTIFICATE OF ORIGIN
سندی است که نام کشور سازنده و مشخصات کالای خریداری شده(وزن-تعداد اقلام-علامت-نوع بسته بندی-شماره اعتبار اسنادی و بانک گشایش کننده اعتبار) را در برمیگیرد و معمولا توسط اتاق بازرگانی کشورها صادر می شود
8- ثبت سفارش بازرگانیORDER OF REGISTRATION
واردکنندگان کالا جهت اخذ مجوز ورود قطعی و ثبت سفارش باید به وزارت بازرگانی مراجعه کنند
9- بیمه نامه در صورت وجود INSURANCE POLICY
اطمینان و ضمانت حفظ و نگهداری کالا در برابر خطرات احتمالی است که جزو مدارک اولیه برای ثبت سفارش کالا هنگام گشایش اعتبار درخواست می گردد. تاریخ آن باید همزمان و یا قبل از تاریخ حمل باشد. مبلغ بیمه نامه باید حداقل برابر با ارزش سیف کالا باشد.
10-گواهينامه استاندارد ( حسب مورد( STANDARD CERTIFICATE
11-مجوزهای قانونیLOGICAL PERMISSION
از قبيل بهداشت , استاندارد , انرژي اتمي ,فرهنگ و ارشاد, قرنطينه نباتي و...
12-گواهی بازرسی
سندی است که توسط یکی از شرکت های بازرسی صادر می گردد و بیان می کند کالای ثبت سفارش شده و حمل شده یکسان است.
دسته دوم مدارک مربوط به صاحب کالا
که شامل موارد ذیل است :
- اصل کارت بازرگانی (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)COMMERCIAL ID
مبادرت به امر واردات و صادرات کالا به صورت تجاری مستلزم داشتن کارت بازرگانی است که توسط اتاق بازرگانی و صنایع و معادن صادر و به تایید وزارت بازرگانی می رسد
2- اصل کارت ملی (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)
3- کپی تمامی صفحه های کارت بازرگانی
4- کپی صفحه کارت ملی مربوط به صاحب کالا (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)
دسته سوم مدارک مربوط به نماینده صاحب کالا
که شامل موارد ذیل است :
1- اصل و کپی کارت ملی (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)
2-اصل و کپی وکالت نامه محضری (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)LETTER OF ATTORANCE
3-اصل و کپی معرفی نامه برای گمرک مربوطه (برای احراز در گمرکات در مراجعه نخست)
4- کپی وکالت
5-کپی معرفی نامه
6-کپی دفترچه بیمه
عبور کالا-ترانزیت کالا
ترانزیت کالا به کالای گمرک نشده از یک گمرک مجاز به گمرک مجاز دیگر تحت نظارت گمرکی منتقل می گردد تا تشریفات قطعی گمرکی آن در مقصد انجام شود اطلاق میگردد.
این رویه گمرکی تنها رویه ای است که تشریفات آن غیر قطعی است به این معنا که کالا در گمرک ورودی ترخیص قطعی نمی شود و به یک گمرک داخلی جهت انجام تشریفات ترخیص قطعی ترانزیت می شود.
ترانزیت به دو دسته داخلی و اداری تقسیم بندی می شود بر اساس اینکه به درخواست متقاضی باشد یا به تصمیم گمرک.
ترانزیت اداری
چنانچه انبار های گمرک جا نداشته باشد ،با صدور حکم دستور اداری محموله به انبار گمرک دیگر منتقل می شود .مسئولیت فقدان-آسیب دیدگی و هزینه حمل و انجام خدمات مربوطه در حین ترانزیت اداری با گمرک است.
ترانزیت شخصی
گمرک مبدا عبور درخواست شخصی شما را برای ترانزیت قبول می کند و مسئولیت فقدان-آسیب دیدگی – کسری کالا در حین ترانزیت شخصی با اظهار کننده کالا است.
فرم های مورد نیاز
فرم شماره 110 (پروانه ترانزیت)
فرم 091-2-م (اظهارنامه کالای ترانزیت خارجی)
مدارک لازم برای ترانزیت
در صورت حمل یکسره موافقت نامه ی بندر و کشتیرانی مبنی بر بلامانع بودن حمل یکسره در غیر این صورت قبض انبار
برگ ترخیصیه از کشتیرانی
مانیفست یا بارنامه کالا
فاکتور خرید کالا
سیاهه عدل بندی
معرفی نامه برای نمایندگانی که از طرف صاحب کالا می آیند برای شرکت های حقوقی
وکالت نامه
تصویر کارت بازرگانی یا کارت حق العملکاری
مجوز عبور جهت ورود کالاهای ترانزیت داخلی
ضمانت نامه یا تعهد قانونی
مجوز بانک
راهنمای CHR جاده ای
به منظور بهره برداری از ظرفیت های خالی گمرک ها و مناطق ویژه اقتصادی در مبادی ورودی ،گمرک بر اساس درخواست سازمان و مسئول منطقه باید با ترانزیت کالا ها به گمرک و مناطق ویژه موافقت نماید.
قوانین ترانزیت داخلی
در صورت ارزیابی کالا ترانزیت داخلی در گمرک مبدا کالای اضافی از همان نوع بیش از 5 % یا کالای اضافی غیر از محموله اظهار شده مشاهده گردد ،طبق قانون قاچاق محسوب می شود
چنانچه کالای ترانزیت داخلی در مهلت مقرر به گمرک مقصد نرسد ،مشمول مقررات قاچاق می گردد.در صورت تصادف و پیشامد با اخذ جریمه انتظامی حداکثر تا 5 روز پس از اعتبار پروانه ترانزیت داخلی می تواند کالا را ترخیص کند.
ترانزیت خارجی
کالایی است که مبدا و مقصدی غیر از ایران دارد و صرفا از خاک ایران عبور می کند.ترانزیت خارجی رویه گمرکی است که کالا به منظور عبور از قلمرو گمرکی از یک گمرک مجاز وارد و از گمرک مجاز دیگر ،تحت نظارت گمرکی خارج می شود.
قوانین ترانزیت خارجی
هر گاه هنگام رسیدگی به کالای عبوری در گمرک خروجی مشاهده شود که پلمپ از بین رفته گمرک محتویات را بررسی و با پروانه عبور تطبیق می دهد و در صورتی که دخل و تصرف در محموله صورت گرفته باشد طبق مقررات قاچاق با آن برخورد می شود.
هرگاه کالای عبوری تا پایان مدت اعتبار پروانه از قلمرو گمرکی خارج یا به گمرک تحویل نگردد،طبق مقررات قاچاق گمرکی با آن برخورد می شود.